Dna ve Genetik Kod
Bu konuda işlenecekler- DNA nın yapısı
- DNA nın kendini eşlemesi
- Mutasyon
- Modifikasyon
DNA nın Yapısı:
Hücrenin yönetim merkezi çekirdek,Hücrenin yönetim molekülü DNA dır. Hücrenin ortasında çekirdek,çekirdeğin içersinde kromozom,Kromozomun yapısını DNA oluşturur.DNA da yer alan bölümler kalıtsal özelliklerin taşındığı genlerdir.
DNA ların en küçük yapı birimleri nükleotitlerdir.Bir nükleotit ; Bir fosfat,bir şeker(deaksiriboz şekeri) ve bir organik bazdan oluşur. Organik bazlar: adenin,guanin,sitozin ve timindir.
DNA çift sarmallı iplikten oluşur.İki iplik birbirine ortadan organik bazlar ile bağlanır.Adenin karşısına timin, Guanin karşısına sitozin gelir. Adenin ile timin arasında 2 tane zayıf hidrojen bağı,Guanin ile sitozin arasında 3 tane zayıf hidrojen bağı vardır.Nükleotitde hangi organik baz varsa nükleotit in adı o olur.Mesela nükleotitte adenin varsa adenin nükleotit diye okunur.
Bütün canlıların yapısında DNA olmasına rağmen birbirlerinden farklı olmasının sebebi DNA daki nükleotitlerin dizilişlerinin ve sayılarının farklı olmasıdır.
DNA nın Kendini Eşlemesi
Hücre bölüneceği zaman DNA kendini eşler 2 katına çıkar.Hücre bölününce oluşan hücrelere DNA aktarılmış olur.Çekirdekte bulunan DNA nın 2 ipliği fermuar gibi açılarak birbirinden ayrılır.Sitoplazmada bulunan nükleotitler çekirdeğe girer.İplikteki organik bazların karşısına uygun olan gelerek 2 tane ayrı çift sarmallı iplik oluşmuş olur.
Bir insanın saç hücresindeki DNA dizilişi nasılsa diğer bütün hücrelerindeki DNA lar aynı şekilde dizilmişlerdir.zaten parmak izi de DNA daki nükleotit dizilişine göredir.Bütün insanların nükleotit dizilişi farklıdır.
Mutasyon
DNA dizilimdeki ve kromozom sayılarındaki değişikliklere mutasyon denir.üreme hücrelerindeki mutasyonlar dölden döle aktarılır.Vücut hücrelerindeki aktarılmaz.
Radyasyon,x ışınları,bazı ilaçlar mutasyona sebep olurlar. Mutasyon sonucu oluşan hastalıklar ;hemofili,orak hücreli anemi,down sendromu,albinoluk,kanser vb. mutasyonun olumlu yönleride vardır.mesela bitkilerde tohum sayısının artması,büyüklüğünün artması,ürün verimliliğinin artması gibi.
Modifikasyon
Çevre şartlarının etkisiyle canlılarda ortaya çıkan ve kalıtsal olmayan değişikliklere modifikasyon denir.
örnek:
- Spor yapan birinin kaslarınını gelişmesi
- İnsanların güneşte çok kalarak bronzlaşması
- arı yavruları çiçek tozu ile beslenirse işçi arı,arı sütüyle beslenirse kraliçe arı olur